گردشگري عرصه‌اي پويا جهت خلاقيت و ابتکار
صنعت گردشگري همچون بسياري از المان‌هاي عصر فراپسامدرن با سرعتي عجيب در حال توسعه و دگرگوني است. برخلاف گردشگري کشور ما که همچنان اندر خم اخذ مجوزهاي کوچک و بزرگ و عدم هماهنگي بين بخش‌هاي خصوصي و دولتي مانده است، اين صنعت در جهان پيشرفت چشمگيري داشته و به سوي افق‌هايي تازه و نو در حرکت است. در حال حاضر در کشورهايي که گردشگري در آنها پويا است، منابع و جاذبه‌هاي طبيعي، تاريخي و فرهنگي به حد اشباع رسيده و برنامه‌ريزان اين صنعت به دنبال ايجاد جاذبه‌هاي نوين گردشگري هستند تا بتوانند پاسخگوي تقاضاي بالاي اين بازار در حال گسترش باشند.
در چنين شرايطي صنعت گردشگري تبديل به عرصه‌اي پويا جهت خلاقيت و ابتکار متخصصاني شده که به صورت‌هاي مختلف مستقيم و غيرمستقيم با آن در ارتباط هستند. اين متخصصان با داشتن فضايي مناسب در حوزه گردشگري توانسته‌اند به ابتکارات و نوآوري‌هايي دست‌يابند که نه‌تنها براي اين صنعت، بلکه براي تحول و پيشرفت جامعه جهاني مفيد بوده است. در اين ميان هنرمندان نيز اين امکان را يافته‌اند که هنرهاي زيبا را در قالب گردشگري به هنرهاي کاربردي بدل کرده و به گردشگران در سراسر جهان عرضه کنند. اين نوآوري‌ها و ابتکارات همچنين سبب بالا رفتن رقابت ميان مقصدهاي مختلف گردشگري جهت افزايش گردشگران‌شان شده است. افزايش رقابت ميان مقاصد گردشگري سبب بالا‌رفتن کيفيت خدمات و کالاهاي گردشگري شده و به افزايش منافع اقتصادي مردم بومي مي‌انجامد.
در اين راستا بسياري از کشورهاي پيشرو اقدام به ايجاد سازمان يا بخشي تحت‌عنوان گردشگري مبتکرانه کرده‌اند تا از طريق آن بتوانند به حمايت از ايده‌هاي جديد و کسب و کارهاي خلاقانه کوچک بپردازند. ماموريت اصلي اين سازمان‌ها و بخش‌ها، رسيدن به اهدافي چون افزايش مدت زمان اقامت گردشگران، توسعه بازارهاي جديد گردشگري، بهبود کيفيت تجربيات گردشگران و جذب گردشگران مسئول‌پذيرتر عنوان شده است. اسکاتلند يکي از اين کشورهاي پيشرو است که با بررسي ايده و راهکارهاي نو و اعطاي کمک مالي به اين ايده‌ها سعي در متفاوت کردن کشور خود در ميان ساير مقاصد گردشگري دارد. سازمان گردشگري مبتکرانه اسکاتلند همچنين اقدام به برگزاري کارگاه‌هاي آموزشي براي کسب و کارهاي کوچک و همچنين دانشجويان رشته‌هاي مديريت و برنامه‌ريزي توريسم کرده است تا به آنها در اين راه کمک کند.
فعاليت‌هاي فراغتي
گردش و بازديد از جاذبه‌هاي مختلف، در کنار استراحت و تمدد اعصاب تنها بخش‌هاي کوچکي از هدف گردشگران امروزي هستند. گردشگران به دنبال راه‌هاي تازه‌اي براي لذت بردن و گذران اوقات فراغت هستند. کسب تجربه‌هاي جديد و انجام فعاليت‌هايي که افراد در محل سکونت خود امکان انجامش را ندارد، انگيزه‌اي قوي براي مسافرت به هر مقصد گردشگري است که از ابزار نوآوري و ابتکار بهره مي‌برد. در مقابل مناطق مقصد نيز با گسترش فعاليت‌هاي فراغتي نوين و استفاده از همه بخش‌هاي مختلف يک کشور جهت پاسخگويي به تقاضاي گردشگران سعي در تنوع بخشيدن به فعاليت‌هاي گردشگري را دارند.
مراکز اقامتي
مراکز اقامتي که هتل‌ها مهم‌ترين نوع آن هستند در دنياي امروز ديگر تنها کاربرد اقامتي ندارند. تمام افرادي که به نوعي در ساخت هتل‌ها و افزايش مراکز اقامتي نقش دارند، همچون معماران و برنامه‌ريزان گردشگري سعي در ايجاد جذابيت‌هاي تازه و ساخت انواع جديدي از مراکز اقامتي را دارند تا بتوانند گردشگران را مدت طولاني‌تري به اقامت ترغيب کنند. انواع مراکز اقامتي با موضوعات گسترده‌اي، از تم‌هاي سنتي و بومي گرفته تا هتل‌هاي عجيب و غريب، همگي با هدف جذب گردشگران بيشتر از تمامي نقاط جهان ساخته شده‌اند.
غذا و نوشيدني
سال‌ها است که جمله معروف «آشپزي يک هنر است» در ميان عموم مردم رايج شده است. صنعت غذا و نوشابه با گسترش فعاليت خود و تربيت متخصصان حرفه‌اي در محيط‌هاي آکادميک دانشگاهي، سعي داشته است خود را از حالت سکون و تکرار خارج سازد. اين صنعت با به‌کارگيري آشپزهايي خلاق و حرفه‌اي توانسته در بسياري از نقاط جهان به ابتکارات نويني در ساخت خوراک‌هايي تازه، با طعم‌هايي نوين و متفاوت دست‌يابد. امروزه شهرت بعضي از غذاها يا نوشيدني‌هاي آشپزها و کافه‌من‌هاي معروف تا آنجا است که برخي به خاطرش مقصد سفر خود را تغيير مي‌دهند.
ترابري
صنعت حمل و نقل نيز در اين وادي پرتغيير سعي کرده خود را پابه‌پاي ساير صنايع مرتبط با گردشگري به‌روز نگه داشته و ابداعاتي را ارائه دهد. اين روزها وسيله نقليه مسافران نيز همچون برخي مقاصد به تجمل‌گرايي گراييده‌اند و سعي مي‌کند با ارائه خدمات مختلف و تازه، علاوه‌بر جذب مسافر بيشتر، با پشتيباني همه جانبه از گردشگران در آنها احساس در خانه بودن را حتي در طول مسير سفر ايجاد کند. ساخت انواع هواپيماهاي مجهز به انواع امکانات مورد‌نياز انسان پسامدرن در کنار قطارهايي تمام شيشه‌اي و کاروان‌هايي که کم از يک خانه مجهز نيستند، همه و همه گامي موثر در گردشگري مبتکرانه بوده است.
سوغات و هدايا
يکي از مهم‌ترين عرصه‌هاي فعاليت گردشگري مبتکرانه در حوزه سوغات و هدايا است. سوغات و هدايا همچون سفيران گردشگري به همراه مسافران به خانه‌شان مسافرت کرده و به بهترين شکل ممکن براي مقصد گردشگري تبليغ مي‌کنند. بعد از تبليغات دهان به دهان که علاوه‌بر تاثيرگذاري بالا، کم‌هزينه هم هست، اين سوغاتي‌ها و هدايا هستند که با حضورشان در کشورهاي مبدا سبب جذب گردشگران تازه مي‌شوند. با بهره‌گيري از فرهنگ و سنت هر منطقه مقصد و به‌کارگيري اين المان‌ها در ساخت سوغاتي‌هايي جديد که با زندگي امروزي مردم بيشتر تناسب داشته و حالت کاربردي نيز داشته باشند، مي‌توان به سادگي و با کم‌ترين هزينه ممکن نتيجه‌اي درخشان به‌دست آورد.
