نوروز شناسی
جشن نوروز از لحظه اعتدال بهار آغاز میشود. در دانش ستاره‌شناسی اعتدال بهاری یا اعتدال ربیعی در نیمه کره‌شمالی زمین به لحظه‌ای گفته میشود که خورشید از صفحه استوای زمین م‍ی‌گذرد و به سوی شمال آسمان می‌رود. این لحظه، لحظه اول برج حمل نامیده میشود. در کشورهایی مانند ایران و افغانستان که تقویم هجری شمسی به‌کار برده میشود نوروز روز آغاز سال‌نو است. اما در کشورهای آسیای‌میانه و قفقاز تقویم میلادی متداول است و نوروز به عنوان آغاز فصل بهار جشن گرفته میشود و روز آغاز سال محسوب نمی‌شود. جشن آغاز سال یکی از کهن‌ترین جشن‌های به‌جا مانده از دوران باستان است. نوروز همراه مواهب گرانبهای طبیعت و هنگام تجدید‌عهد نشاط و شادمانی است. در تاریخ ۲۴ فوریه۲۰۱۰ سازمان ملل متحد با تصویب یک قطعنامه نوروز را به عنوان روز بین‌المللی نوروز و فرهنگ صلح در جهان به رسمیت شناخت. آیین‌های نوروزی عبارتند از: خانه‌‌تکانی، آتش‌افروزی، سفره‌های نوروزی، غذاهای نوروزی، دید و بازدید، مسابقات ورزشی، طبیعتگردی و نوروز‌خوانی که هر‌کدام از اینها با توجه به فرهنگ و اقلیم‌های مختلف متفاوت برگزار میشود که همگی نشانه از نشاط و شادبی مردم در برگزاری هر‌چه با شکوه‌تر آنها دارد. یکی از بهترین برنامه‌های نوروزی طبیعتگردی در ایران است. مردم ایران روز سیزدهم فروردین به مکان‌های طبیعی مانند پارک‌‌‌ها، باغ‌ها، جنگل‌ها و مناطق خارج از شهر می‌روند. این مراسم سیزده بدر نام دارد. مراسم گل‌گردانی و بلبل‌خوانی هم در بعضی از کشورها اجرا میشود که شامل گل‌گردان‌ها از دره و تپه و دامنه کوه‌ها، گل چیده و به اهل دهستان خود از پایان یافتن زمستان و فرار رسیدن عروس سال و آغاز کشت و کار بهاری و آمدن نوروز خبر می‌دهند. نوروز‌خوانی یا بهار‌خوانی یا نوروزی گونه‌ای از آواز‌خوانی است که در گذشته در ایران رواج داشته است. در حال حاضر رواج این آواز‌خوانی بیشتر در استان‌های مازندران و گیلان است. دید و بازدید عید یکی از سنت‌های نوروزی است که در بیشتر کشورهایی که آن را جشن می‌گیرند، متداول است. در برخی از مناطق یاد‌کردن از گذشتگان و حاضر شدن بر مزار آنان در نوروز نیز رایج است.
