موزه قاجار در دارالسلطنه تبریز
موزه قاجار در محله ششگلان که یکی از محلات قدیمی تبریز است قرار دارد. در دوره قاجار عمارتهای بسیار زیبایی در این محله احداث شده بود که خانه امیرنظام گروسی یکی از باارزشترین بازماندههای این خانههای تاریخی است که هنوز با صلابت و عظمت خاص، خودنمایی میکند. این خانه که اکنون از آن به عنوان موزه قاجار استفاده میشود در دوره ناصرالدین شاه و در زمان پیشکاری امیرنظام گروسی و توسط وی بنا شده است. منابع حاکی از آن است که در دورههای بعد نیز والیان آذربایجان در این عمارت سکونت داشتهاند. خانه امیرنظام در سال ۱۳۷۰ ه.ش از سوی سازمان میراثفرهنگی خریداری شده و با توجه به آسیبهای جدی که به بنا رسیده بود با حفظ ویژگیهای معماری بنا و شاخصهای سنتی مورد بازسازی قرار گرفت و در اردیبهشت ماه سال ۱۳۸۵ پس از اتمام عملیات ساختمانی به عنوان موزه قاجار مورد بهرهبرداری قرار گرفت. دلیل انتخاب این بنا به عنوان موزه قاجار اهمیت دارالسلطنه تبریز در دوره قاجار بوده است. در اوایل دوره قاجار در زمان عباسمیرزا این شهر ولیعهدنشین شد و پس از آن نیز جانشینان سلاطین قاجار در این شهر مستقر شده و به هنگام رسیدن به سلطنت به پایتخت عزیمت میکردند. همچنین در دوره جنگهای ایران و روس این شهر مرکز ثقل و مقر فرماندهی بوده است.
ویژگیهای معماری
عمارت امیرنظام در دو طبقه و با زیربنای ۱۵۰۰ مترمربع ساخته شده است. ساختمان مشتمل بر دو حیاط اندرونی و بیرونی است که باغچهها و حوضها، زیبایی آن را دوچندان میکند. ۱۶ ستون با سرستونهای زیبا ایوان سراسری را نگهداشتهاند. در طبقه بالا پنجرههای مشبک اُرسی با شیشههای رنگی، گچبریهای نمای شمالی و جنوبی، همچنین آینهکاریها و گچبریهای تالارهای داخلی و نشیمنها به زیبایی مجموعه میافزایند. در زیرزمین حوضخانه وسیعی وجود دارد که یکی از زیباترین قسمتهای بنا است. ستونهای استوار حوضخانه و آجرکاری سقف آن بسیار چشمگیر است.
تالارهای موزه
تالار طبقه اول: تالار سکه ـ تالار بافته ـ تالار چینی ـ تالار آبگینه ـ تالار فلزات ـ تالار موسیقی ـ تالار خاتم
تالارهای زیرزمین: تالار سنگ ـ تالار اسلحه ـ تالار رجال و فرامین ـ تالار معماری و شهرسازی