دريادرمانگاه زيباي طبيعت
دريا درماني در گروه طب جايگزين و مکمل جاي مي گيرد. اين شيوه درماني شامل دوش گرفتن و پاشيدن آب گرم دريا، گذاشتن رسوبهاي دريايي و مرهم هاي جلبکي يا استشمام بخارات دريايي است. دريا شاهکار طبيعت و جهان ناپيدايي است که بشر هنوز به ژرفاي عظمت و ماهيت آن پي نبرده است. مهم تر از همه آن که رابطه بسيار تنگاتنگي با اصول حيات و تشابه با موجودات زنده و سلول هاي زنده دارد. دريا درماني (thalassotherapy) از تالاسا (thalassa) که واژه يوناني است و به معناي دريا مي باشد برگرفته شده است و مترادف با کاربرد پزشکي آب دريا است.
دريا درماني يا تالاسوتراپي تنها به شنا کردن محدود نمي شود، بلکه به چيزهايي که در سطح، زير و پيرامون دريا نيز وجود دارند مربوط مي شود.اين شيوه درماني، اشکال گوناگوني را به خود مي گيرد که شامل دوش گرفتن و پاشيدن آب گرم دريا، گذاشتن رسوبهاي دريايي و مرهم هاي جلبکي يا استشمام بخارات دريايي است. اماکن توريستي و درماني که داراي خزينه هاي آب گرم دريا هستند، خدمات پوشاندن بدن با جلبکها و رسوبات دريايي را نيز ارائه مي دهند. آب و هواي دريايي، در ابتدا محرک قوا و سپس نيرو بخش و نيز آرام بخش به ويژه در ارتفاعات مجاور دريا مي باشد. در کنار دريا استفاده از اشعه خورشيد (آفتاب درماني) و هوا درماني بر روي پوست بدن عملا امکان پذير مي باشد که لازم است هنگام استفاده از آن تدريجا ميزانش را اضافه کنند. داخل شدن در آب دريا، در ابتدا باعث انقباض رگ هاي خوني در سطح بدن و لرزش به سبب سرما گشته و سپس انبساط رگ ها شروع مي شود، دستگاه گوارش و تنفس تحريک شده و سرانجام افراد احساس بهتري پيدا مي کند. حمام گل دريايي براي درمان بيماري هايي مانند بيماري رگ هاي لنفاوي، نرمي استخوان (راشيتيسم)، فلج ، چاقي و … مفيد است. چنين تصور مي رود که ويژگي هاي آب دريا اثرات سودمندي بر منافذ پوست دارد و عناصر منيزيم، پتاسيم، فسفات کلسيم و سديم که در آب دريا يافت مي گردند، از طريق پوست جذب مي شوند.
هر چند اثربخشي اين شيوه درماني از ديدگاه علمي هنوز مورد کنکاش قرار نگرفته است، اما دريا درماني در گروه طب جايگزين و مکمل جاي مي گيرد و با توجه به نگرش مثبت به طب جايگزين در هزاره جديد و آموزش اصول اين نوع طب در دانشکده هاي پزشکي مدرن، مي توان چنين تصور نمود که با رشد شتابان دريا درماني نيز روبرو خواهيم بود. هم اکنون در فرانسه سالانه ۲۰۰ هزار نفر از خدمات دريا درماني استفاده مي کنند. با توجه به استقبال گسترده از دريا درماني در اروپا، انجمن چشمه درماني اروپا (European Spas Association)، کاربرد دريا درماني را در درمان بيماريهاي مزمن مانند بيماري هاي تنفسي و پوستي مجاز دانسته و تعريف استاندارد و جامعي را در مورد دريا درماني ارائه داده است.
بر اساس اين تعريف، دريا درماني برنامه جامع درماني، پيشگيري و ارتقاي سلامت است که مي بايست تحت مراقبت هاي پزشکي و توسط افراد ماهر اين رشته به کار رود. همچنين اين شيوه ميبايست در مکان هايي به کار برده شود که در مجاورت آب و هواي دريايي باشد، هر چند مي توان آب دريا را در استخرها شنا نيز استفاده کرد. همچنين بر اساس نظر اين انجمن، ميتوان از رسوبات يا جلبک هاي دريايي نيز در موارد گوناگون استفاده کرد. نور طبيعي خورشيد نيز براي درمان (heliotherapy) به کار مي رود، هر چند که در شرايط نامساعد آب و هوايي، از اشعه ماوراي بنفش به عنوان جايگزين مي توان استفاده نمود. همچنين اقدامات ديگري براي سلامت مانند آرامش بخشي، تغيير الگوي تغذيه اي و بدني نيز همزمان انجام ميشوند. در حقيقت بخشي از دريا درماني، تغيير در الگوي زندگي است که در پي رهايي فرد از استرس هاي زندگي مدرن بوده و فرد را در اقيانوسي از نور خورشيد دريايي و ذرات دريا که در هوا شناورند رها مي سازد. اين ذرات به بخش‌هاي عميق تر دستگاه تنفسي وارد شده و در حبابچه هاي ريوي اثرات خود را نشان مي دهند. ميزان بالاي اشعه ماوراي بنفش خورشيدي در ساحل دريا، بر روي متابوليسم کلسيم نيز اثر مي گذارد. عناصر ناياب دريا همراه با منيزيم، منگنز و کبالت که در دفاع طبيعي و ايمني بدن مؤثرند نيز از طريق شنا کردن در آب گرم دريا، جذب مي شوند. نکته قابل توجه اين است که افراد عصباني و افرادي که به بيماري هاي حاد و سل دچار هستند، بايد از اقامت در کنار دريا صرف نظر نمايند.
روش هاي دريا درماني
۱- شن درماني
(Psamma Therapy)
شن دريا را در مخازني مي ريزند و اين مخازن طوري مي چرخند که متناوبا با آب گرم و داغ دريا آغشته مي شوند. اين شن داغ و مرطوب براي بعضي از اعضاي بدن و گاهي براي تمام بدن به کار برده مي شود. بزرگ ترين اثر شن درماني ايجاد تعرق (Dehydration) است و اين ويژگي مخصوصا براي بهبود مفاصلي که به علت ضربه و تصادف متورم گرديده اند بسيار مفيد است.
۲- درمان به وسيله باد
( Anemo Therapy)
گاهي ضمن دريا درماني، از نسيم ملايم دريايي نيز استفاده مي شود. براي انجام اين کار بايد افراد بسيار ماهر با عنايت به سرعت، جهت و ارتفاع باد آن را جهت درمان بيماران مورد استفاده قرار دهند. باد مي تواند در ازدياد گردش خون و تبادل املاح در پوست نقش مهمي ايفا کند.
۳- درمان بوسيله آفتاب
(Helio Therapy)
آفتاب درماني يکي از ويژگي هاي مهم از دريا درماني مي باشد. بايد به اين نکته توجه داشت که آفتاب درماني بدون سايه، چتر و باد، مضر و حتي گاهي مهلک مي باشد.
مزاياي دريا درماني نسبت به آب درماني
۱- آب دريا چگال تر و داراي دانسيته بيشتري مي باشد و بدين وسيله شرايط بي وزني را آسان تر و بهتر فراهم مي نمايد. لذا اعضايي که انجام حرکت براي آنها در هوا ممکن نيست، اين امکان را در آب دريا خواهند داشت.
۲- نشستن بيمار در ساحل دريا و استنشاق هوا و مشاهده افق، زيبايي هاي دريا، شنيدن صداي امواج و لذت بردن از نعمت هاي خدا بيمار را به وجد مي آورد. گردش در ساحل دريا و قدم زدن در آب دريا ماهيچه هاي بيمار را تقويت و نيرومند مي سازد.
۳- هنگام شنا کردن در دريا، امواج آب بيمار را به بالا و پايين مي برد و او را مي چرخاند که مجموعه اين حرکات همراه با حرکت مفاصل، باعث ترشح اندورفين شده و مريض را به وجد مي آورد و در او احساس شعف و لذت ايجاد مي نمايد که خود انگيزه اي براي فعاليت است.
هشدارها
از آنجا که سردي آب دريا و گاهي وزش شديد باد، بيماري را بدتر مي کند و درد را افزايش مي دهد، دريا درماني به جز طي دوران بسيار کوتاه و نيز در مناطق حاره امکان پذير نمي باشد.
آب دريا بايد از نظر درجه حرارت برابر درجه حرارت بدن بوده يعني ۳۷ درجه سانتيگراد باشد و حتي گاهي براي بعضي از بيماران بايد ۴۰ تا ۴۲ درجه باشد، لذا کشورهاي اروپايي براي اين که دريا درماني را در تمام فصول سال داشته باشند، بوسيله لوله هاي مخصوص، آب دريا را از عمق دريا که عاري از ميکروب و آلودگي است ، در استخرهاي ويژه جمع مي کنند و سپس آن را گرم نموده و با ساختن اتاق هاي مخصوص و گرم خانه هاي ويژه براي خشک نمودن بيمار (به وسيله اشعه ماوراي بنفش و …) و با عنايت به تمام نکات ايمني و پزشکي، دريا درماني را انجام مي دهند.
