تفرش؛ شهر پدران ایران
تَفرِش يکي از شهرهاي زیبا و قدمت‌دار استان مرکزي است. شهر تفرش مرکز شهرستان تفرش و در ميان حلقه‌اي از کوه‌ها قرار گرفته‌است. اين شهر حدودا در ۲۲۰ کيلومتري تهران قرار دارد.
ديرينگي اين شهر به پيش از اسلام مي‌رسد و نام آنکه در اصل «گبرش» بوده و به معناي زرتشتي ميباشد.
روستاهاي پيشين فَم و تَرخوران محله‌هاي اصلي شهر تفرش را تشکيل مي‌دهند. ديگر روستاها که اکنون محله‌هاي اين شهر هستند، عبارتند از: دادمرز، کوکان، دينجرد، طاد، آلويجان، قلعه محي‌الدين، طراران (بالا و پايين)، معين‌آباد، زاغَر و کوهين.
به نقل از اسناد و مدارک موجود و دست‌نوشته‌ها و ميراث به‌جا مانده، تفرش و آشتيان خاستگاه انديشمندان، کاتبان و بزرگان زيادي بوده است. سواد مردم اين شهر و منطقه از قديم در سطح بالايي قرار داشته و هنر خوش‌نويسي و منشي‌گري در آن رواج زيادي داشته است. در دوران جديد نيز دانشوران گوناگوني از اين منطقه برخاسته‌اند که از جمله مي‌توان نام برد:
پروفسور محمود حسابي «پدر علم فيزيک نوين ايران»، استاد عباس سحاب «پدر علم جغرافياي ايران»، پروفسور احمد پارسا «پدر علم گياه‌شناسي ايران»، دکتر ابوالقاسم بهرامي «پدر علم ميکروب‌شناسي ايران»، استاد عبدالعظيم قريب گرکاني، پدر دستور زبان فارسي (اهل روستاي گرکان از توابع شهرستان آشتيان)، دکتر عبدالکريم قريب «پدر علم زمين‌شناسي ايران» (اهل روستاي گرکان از توابع شهرستان آشتيان)، دکتر محمد قريب «پدر علم پزشکي کودکان ايران» (اهل روستاي گرکان از توابع شهرستان آشتيان)، نظامي شاعر نامدار ايراني، فروغ فرخزاد شاعر معاصر ايراني و بسیاری از شخصیت‌های سیاسی و برجسته کشور.
به همين دليل اين شهر را «شهر پدران ايران» لقب داده‌اند. همچنین به دليل اينکه دانشمندان و سخنوران زيادي از تفرش برخاسته‌اند، اين منطقه به شهر «مشاهير علم و ادب ايران» نيز مشهور شده است. اين شهر به «شهر دانشگاهي» نيز معروف است، چراکه داراي دانشگاه صنعتي امير‌کبير در مقاطع کارشناسي، کارشناسي ارشد و دکترا، مجتمع دانشگاه آزاد واحد تفرش و دانشگاه پيام نور است. همچنین داراي مردمي تحصيلکرده و خونگرم و مهمان‌نواز ميباشد. این هفته شما را به تماشای جاذبه‌های گردشگری این شهر میهمان می‌کنیم.
آبشار قطره باران
آبشار قطره‌‌باران یا کوه‌باران یکی از مناطق دیدنی شهرستان تفرش است که در دهستان بازرجان در نزدیکی روستای کوریان (کریان) و در ۳۰ کیلومتری شمال‌غرب شهر تفرش واقع شده است. محدوده این آبشار در یک دره عریض قرار دارد و گیاه زیبای پرسیاوشان نیز مانند پوششی سبز دیواره‌های این آبشار را پوشانده است.
روستای خانک تفرش
روستای خانك یكی از مناطق نمونه گردشگری طبیعی در استان مركزی و در مسیر تفرش واقع است. در گذشته‌های نه‌چندان دور وجود این آبشار بهانه‌ای برای ایجاد یك آسیاب سنتی در كنار این آبشار بوده است.
روستای طاد
بزرگ‌ترین ویژگی طاد داشتن باغ‌های میوه زیاد است که به یمن وجود قنات خوش نفس روستا این چنین قبراق و سرحال ایستاده است.
آب انبار بلور
در محله فم شهر تفرش و در نزدیکی تکیه زاغرم، مسجد شش‌ناو، گرمابه فم و امامزاده محمد قراردارد و به دوره قاجار تعلق دارد. اسکلت و فضای اصلی مخزن این آب انبار را دوازده ستون، هجده جرز، بیست گنبد و دو غلام‌گردش مخصوص هوا تشکیل می‌دهند و تمام ستون‌ها با تیرهای چوبی به یکدیگر کلاف‌کشی شده‌اند.
چشمه آب معدنی گراو
چشمه آب معدنی گراو (گرّو) در فاصله ۵ کیلومتری شهرستان تفرش و میان دو روستای کبوران و طراران واقع شده است.چشمه گراو متشکل از چند قسمت در سطح زمین است که از آن نقاط آب به حالت جوشش از زمین خارج می‌شود (در یک قسمت آب به همراه گاز کربنیک فراوان از زمین خارج می‌شود).آب این چشمه از نوع بی‌کربناته مخلوط است و به نسبت تقریبا مساوی یون‌های سدیم و کلسیم دارد.
گفته می‌شود که آب این چشمه دارای خواص درمانی متعدد می‌باشد. استحمام در آب این چشمه تسکین‌دهنده درد بوده و سبب باز شدن عروق می‌شود.
منطقه شکار ممنوع بازرجان
منطقه چشم‌نواز شکار ممنوع بازرجان از مناطق کوهستانی، تپه ماهوری، دره‌ای و رودخانه‌ای تشکیل یافته است. بلندترین نقطه این منطقه کوه توال با ارتفاع ۲۳۹۶ متر و پست‌ترین نقطه آن واقع در رودخانه قره چای با ارتفاع ۱۳۰۰ متر می‌باشد.
منطقه شکار‌ممنوع بازرجان اقلیم سرد و نیمه خشک دارد و به دلیل موقعیت خاص زیستگاهی و جغرافیایی (خشکی و آبی)، از نظر حیات گیاهی و جانوری از موقعیت مناسبی برخوردار است.
مسجد جامع شش‌ناو تفرش
این بنای دوران سلجوقی در مركز شهر تفرش، در محله «فم» قرار دارد و یكی از مساجد با‌ارزش و قدیمی این شهرستان است. این مسجد دارای مقصوره، شبستان، ایوان و صحنی مفرح است. قنات شش‌ناو از زیر مقصوره و درون صحن این مسجد می‌گذرد و پس از عبور از داخل تكیه مجاور، از زیر یك چنار كهنسال بیرون می‌آید و آب آن از شش‌ناو (ناودان) فرو می‌ریزد و در كوی‌ها و محله‌ها سرازیر می‌شود. وجه‌تسمیه شش‌ناو همین ناودان‌های شش‌گانه است.
غار امجک
غار امجک در ارتفاعات کوه امجک و در فاصله ۶۳ کیلومتری شمال‌غربی تفرش در استان مرکزی قرار دارد.
در زیر این کوه زیبا چشمه‌ای قرار دارد که از سقف کوه می‌چکد و به دلیل اینکه جنس سنگ آهکی می‌باشد، بر اثر گذشت زمان دو استلاکمیت (قندیل) به‌وجود آمده که از سقف کوه آویزان است.
غار امجک در ارتفاع ۱۹۰۰ متری از سطح دریا بر فراز دره سلطان امجک قرار گرفته است. ورودی آن دیواره‌ای به طول ۱۲ متر دارد که برای ورود به آن باید به کمک ابزار از این دیواره گذشت.
امامزاده ابوالاعلی تفرش
شهر تفرش دارای مقبره امامزادگان زیادی در خاک خود می‌باشد. یکی از این امامزادگان، مهدی‌بن محمد از نوادگان امام جعفر صادق(ع) است که در بین شهروندان به امامزاده ابوالاعلی شهرت دارد. ساخت بنای این امامزاده كه به دوران ایلخانی باز‌می‌گردد، بنا به دلایلی به‌طور كامل به پایان نرسیده است. این بنا از نظر معماری قابل‌توجه است و جزو آثار ملی به ثبت رسیده است. همچنین در محوطه آن یك درخت چنار كهنسال قرار دارد. تاریخ ثبت این اثر در سال ۱۰۷۳ ه. ق است.
امامزاده احمد کوهین تفرش
بقعه باشکوه این امامزاده، در شمال روستاى کوهین، نزدیکى قریه فم تفرش و در سینه کوه واقع شده و به «شاهزاده احمد» معروف است.
بناى بقعه، مشتمل بر گنبد، چند ایوان، حجره، شبستان، صندوق منبتکارى و صحن وسیع مىباشد که در عهد شاهطهماسب صفوى، تعمیر و تجدید بنا شده است.
امامزاده قاسم ـ کهک تفرش
بقعه با شکوه این امامزاده نیز که یکى از مزار مجلّل استان مرکزى است، در روستاى کهک و در مجاورت شهر تفرش واقع شده و به «شاهزاده قاسم» مشهور است. ساختمان بقعه، مشتمل بر یک بقعه و گنبد با چهار ایوان و چهار حجره غرفه‌دار است. این بقعه، داراى درى باستانى به تاریخ ۸۰۰ هـ.ق است.
تکیه زاغرم
یکی از آثار دیدنی تفرش وجود تکایای تاریخی و مسقف بوده که در اکثر روستاها و شهر موجود است. قدیمی‌ترین تکیه بعد از تکیه دولت تهران، تکیه زاغرم متعلق به ناصر‌الدین قاجار است. سنگ نوشته سردر ورودی، حکایت از زمان ساخت این تکیه، در سال ۱۲۷۴ هجری قمری برابر با ۱۲۳۶ خورشیدی دارد.
از مسئولین تقاضامندم که جلوی مسقف کردن این امامزاده (شازده محمد تفرش) را بگیرند …این امامزاده به غیر از ارزشهای مذهبی یکی از شاهکارهای معماری دوره صفویه محسوب می شود و با اینکار اصالت معماری آن به خطر می افتد ….تمنا می کنم به درخواست من توجه بفرمائید