مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان آذربایجان شرقی در گفت و گوی اختصاصی با صنعت و توریسم

تبریز به عنوان ویترین گردشگری ایران به جهان معرفی شد

شهریور ماه امسال علی اصغر مونسان رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در حکمی مرتضی آبدار بخشایش را در سمت مدیر کل میراث فرهنگی استان آذربایجان شرقی ابقاء کرد. وی که از ۲۲ اردیبهشت ماه ۱۳۹۵ این مسئولیت را بر عهده دارد دانش آموخته کارشناسی ارشد برنامه ریزی گرایش شهرسازی است. وی قبلاً شهردار چند منطقه بزرگ تبریز بوده و از مسئولیت های قبلی ایشان می توان به ۸ سال فعالیت در سمت قائم مقام، معاون اقتصادی و سرمایه گذاری شهردار تبریز اشاره کرد. به گفته خودش برای رویداد فرهنگی تبریز در سال ۲۰۱۸ انتخاب شده بود و شرح این روخداد فرهنگی را در کتابی با عنوان “کتاب تبریز ۲۰۱۸” پیش از برگزاری رویداد به چاپ رساند تا به عنوان نقشه راهی، هدایت گر برنامه های فرهنگی شهر تبریز در سال ۲۰۱۸ و حتی تداوم آن در تبریز ۲۰۱۹ باشد به این بهانه با ایشان به گفت و گو نشستیم.

به عنوان اولین سوال بفرمائید رویداد فرهنگی تبریز ۲۰۱۸ چه دستاوردی برای کشورمان به ارمغان آورد؟

از زمانی که تبریز به عنوان پایتخت گردشگری کشورهای اسلامی انتخاب شد یک ستاد استانی و یک شورای ملی سیاست گذاری در راستای آن تشکیل شد و مقرر شد تمامی برنامه ها در دو بخش برنامه ریزی های اجرایی_عمرانی و برنامه ریزی های نرم افزاری و تمامی رویدادهایی که قرار است در طول سال ۲۰۱۸ انجام شود ساماندهی شود، بر این اساس اجرای حدود ۱۰۸ پروژه عمرانی_طرح زیرساختی تعریف و حدود ۱۶۳ پروژه جاده ای در سه سطح منطقه ای، ملی و بین المللی در دستور کار قرار گرفت. خوشبختانه اعلام می کنم رویداد فرهنگی تبریز ۲۰۱۸ ما را در ویترین گردشگری جهانی قرار داد و زمینه ایجاد یک خانه تکانی اساسی در زیر ساخت های شهر تبریز را برای پایتختی گردشگری فراهم کرد. از ابتدای ژانویه ۲۰۱۸ تا کنون از ۱۶۳ رویداد پیش بینی شده ۷۰ درصد آن در تبریز برگزار شد. افزایش بودجه های دولت و بهسازی ابنیه های تاریخی به ویژه پروژه هایی که زمینه های مرمت و بهسازی را دارد منجر به افزایش بودجه میراث فرهنگی بالغ بر ۱۰۰ میلیارد تومان شده است که همه اینها دولتی است. در حوزه غیر دولتی نیز شاهد صدور ۵۱ مجوز سرمایه گذاری بالغ بر ۳۸۰ میلیارد تومان در حال گردش هستیم و که حتی صدور مجوزهای اعطاء تسهیلات در مناطق روستایی و بوم گردی از دیگر نتایج رویداد فرهنگی تبریز است که برای اولین بار در استان آذربایجان شرقی  ۱۲۴ مجوز بوم گردی روستایی صادر شد که افزایش تعداد گردشگران خارجی و هم چنین افزایش اقامت داخلی را به همراه داشته است که در نوع خود بی نظیر است.

آیا رویداد فرهنگی تبریز ۲۰۱۸ در معرفی ظرفیت های گردشگری تبریز به مردم و گردشگران خارجی موفق است؟

ببینید موضوع گردشگری فعالیتی فرهنگی است و نمی توان آن را در قالب یک موقعیت فرهنگی و در ظرف مدت یکسال به دنیا معرفی کرد و نیاز به فرصت های بی شماری در طول زمان و سال هاست. تبریز دارای قدمتی بالغ بر ۴۵۰۰ سال است که ما در حد توان در جهت معرفی ظرفیت های گردشگری آن اقدام کرده ایم اما من به شخصه و به عنوان یکی از متولیان امر گردشگری از عملکرد انجام شده راضی نیستم و در واقع می توان گفت آنطور که باید و شاید در سطح ملی و بین المللی با ما همکاری های لازم در این خصوص صورت نگرفت و حتی شهروندان ما در سطح استان هم راضی نبودند.

تبریز ۴۵۰ خانه تاریخی دارد و به خوبی از آنها نگهداری می شود ولی مردم ایران و دیگر نقاط جهان آنها را نمی شناسند چه تبلیغی برای شناسایی آنها انجام شده است؟

تبریز مهد خانه های قاجار است، آن خانه هایی هم که مرمت شده به نحو احسن در نقشه مراکز و مقاصد جدیدمان به عنوان بناهای تاریخی معرفی شده اند که برای بازدید عموم به بهره برداری رسیده اند اخیراً هم مصوبه ای در ستاد استانی به تصویب رسیده است که تمام خانه ها و بناهای تاریخی که در طول زمان کاربری اداری پیدا کرده اند به کاربری های فرهنگی، فرهنگ سرا و موزه تبدیل شوند و به عنوان محل های گردشگری مورد استفاده قرار گیرند.

جهانگردانی مانند مارکوپلو و ناصر خسرو در سفرنامه هایشان در کوچه پس کوچه های تبریز گشته اند و در وصف این شهر حرفهای زیادی گفته اند ولی به نظر می رسد که ما در معرفی جاذبه های گردشگری تبریز قصور داشته ایم و اینکه چرا تبریز نباید در هلال گردشگری (اصفهان، یزد، شیراز) کشور باشد؟

به هر حال رویداد فرهنگی تبریز ۲۰۱۸ در واقع اتفاقی تاریخی برای تبریز و منطقه آذربایجان بود. در حال حاضر در طول سالیان متمادی تقسیم بندی هایی در کشور از طرف سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در استان های مختلف انجام شده است؛ شامل استان هایی که ناشناخته هستند، آنهایی که کمتر شناخته شده هستند و استان هایی که بیشتر شناخته شده هستند. در واقع می توان گفت شاید این گفته شما درست باشد ولی در طول این چند سال اخیر حرکتی که در تبریز و استان آذربایجان شرقی انجام شده مثال زدنی است. به هر حال می توان گفت با برنامه هایی که در طول این ۲ سال اخیر انجام شده استان ما در زمره استان های کمتر شناخته شده در مسیر گردشگری قرار گرفته است اما بر اساس نتایج میانگین آماری ارائه شده در خصوص رشد ظرفیت های گردشگری در استان آذربایجان شرقی نقش رویداد فرهنگی تبریز ۲۰۱۸ در افزایش تعداد گردشگران داخلی و خارجی طی ۲ سال اخیر غیر قابل انکار است و نمی توان آن را نادیده گرفت.

کندوان یکی از شگفتی های جهان است که در شهر تبریز قرار گرفته است به نظر می رسد نتوانسته ایم از پتانسیل گردشگری آن جهانگردان را بهره مند سازیم؟

سخن شما را قبول ندارم، اعتقاد دارم کندوان به تنهایی معرف خودش است اقدامات زیادی در این زمینه انجام شده و هم اکنون هم در حال برگزاری است از جمله برنامه های ما برای امسال احداث پارکینگی با ظرفیت ۳۵۰۰ خودرو، همچنین بهره برداری از بازارچه صنایع دستی در این منطقه است که زمینه برای حضور گردشگران را تسهیل خواهد کرد.

چرا شهر تبریز رنگی نیست و مبلمان زیادی ندارد؟

همانطور که می دانید امسال شهر تبریز به عنوان پاک ترین شهر ایران از لحاظ رعایت مسایل زیست محیطی و به عنوان شهر زندگی انتخاب شده است ولی این که رنگی نیست به این دلیل است که سه سال زمان به لحاظ نور پردازی می برد که در دست اقدام است اما خانه های تاریخی و ابنیه های تاریخی آن به صورت کامل نور پردازی شده اند.

فصل پاییز و زمستان زیباترین فصل های تبریز است منطقه یام که اسکی و ورزش زمستانی آن بی نظیر است آن طور که باید و شاید معرفی نشده و کوچه پس کوچه های استثنایی تبریز، قهوه خانه های تاریخی و موسیقی های عاشقانه آن به مردم ایران و جهان معرفی نشده اند در معرفی این ظرفیت های گردشگری چه کارهایی انجام شده است؟

امسال همایش بین المللی تحت عنوان “باستان شناسی و حفاظت در امتداد جاده ابریشم” در کاروانسرای یام برگزار شد که از طریق آن منطقه یام هم تا حد زیادی معرفی شد و به جهت آنکه بتوانیم برای توریسم چهار فصل برنامه ریزی داشته باشیم راه اندازی جشنواره های زمستانی از جمله جشنواره آدم برفی ها در دستور کار قرار گرفته است.

چرا تبریز در فیلم ها و سریال های ایرانی حضور چندانی ندارد؟

سریال روزهای بیقراری که هم اکنون در حال تولید و پخش است تبریز و بازارهای آن را نمایش می دهد و هم چنین سریال آنا که در منطقه جنگل های ارسباران فیلمبرداری شده است سعی در شناساندن ظرفیت های ویژه گردشگری تبریز را داشته است.

چرا مردم در رابطه با غذاهای برند تبریز آشنایی چندانی ندارند؟

کتاب معرفی غذاهای استان که در ۳ جلد به چاپ رسیده است یکی از اقدامات موثر در شناساندن غذاهای اصیل آذربایجانی در بستر فرهنگ ترکی_آذری به مردم است همچنین برگزاری جشنواره های غذا، از دیگر گام های موثر در معرفی این ظرفیت هاست که به صورت جدی در دستور کار اداره کل میراث فرهنگی استان آذربایجان شرقی قرار گرفته است.

و در پایان اگر حرف ناگفته ای مانده بفرمایید؟

فرهنگ سازی در عرصه گردشگری نیازمند عزم و اراده ملی و ایجاد زیر ساخت های بنیادین و عملیاتی است و با وجود تمام مشکلات در این مسیر، استان آذربایجان شرقی در کلیه شاخص ها از جمله توجه به صنعت هتل سازی، رشد چشم گیر و در حوزه سرمایه گذاری گردشگری جهش توسعه ای صد در صدی داشته است و همانطور که اشاره کردم روند روبه افزایش شمار گردشگران داخلی و خارجی در مقایسه با سال گذشته موید عملکرد نسبتا قابل قبول در حوزه گردشگری استان است ولی این میزان رشد نیازمند گذر زمان و تاریخ است که نتایج آن در آینده نزدیک قابل مشاهده خواهد بود که در این خصوص پیگیری رویداد فرهنگی تبریز ۲۰۱۹ در تداوم برنامه های تبریز ۲۰۱۸ در سال آینده در دستور کار قرار گرفته است.