بافت تاریخی تهران جان دوباره گرفت
سرای تاریخی “وکیل التجار” با حضور مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران،
شهردار منطقه ١٢و جمعی از هنرمندان، مدیران شهری و میراث فرهنگی و
فعالان حوزه گردشگری افتتاح شد.
مرمت و راه اندازی مجدد سرای وکیل‌التجار، با هدف حفظ بناهای تاریخی
تهران و توسعه جاذبه‌های گردشگری بوده و مرمت این بنای تاریخی که از
سال ٩٠ شروع شده تا سال ٩٦ ادامه پیدا کرده است؛ در حال حاضر سرای
وکیل‌التجار به عنوان یک مجموعه فرهنگی گردشگری با کاربری پذیرایی تغییر
کاربری داده است.
سرای وکیل‌التجار توسط نوادگان مرحوم «محمدباقر میزانی» مرمت و احیا شده
و به سرای میزانی نیز معروف است. این بنا که در شمال غرب میدان محمدیه
تهران (میدان اعدام سابق) واقع شده در تاریخ ۱۰ مهر ۱۳۸۰ با شماره۳۹۷۱ به
عنوان یکی از آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است.
مهدی معمارزاده، مسئولیت نظارت فنی مرمت پروژه وکیل‌التجار را از طرف سازمان
میراث فرهنگی به عهده داشته است.
سرای وکیل‌التجار به عنوان یک مقصد گردشگری و تهرانگردی، شامل رستوران،
شربتخانه و کتابخانه است و قرار است از این پس میزبان رویدادهای فرهنگی-هنری
شهر تهران باشد.
این سرا در سال‌های دور با عنوان سرایی برای تجارت خشکبار تاسیس شد که
در دوره‌ای بدون کاربری باقی ماند.
تاریخچه سرای وکیل‌التجار
نام سرای وکیل‌التجار یا میزانی از میرزا محمد میزانی ملقب به وکیل‌التجار تهرانی
گرفته شده است. در سال‌های دور این سرا، مکانی برای فروش خشکبار و موادغذایی
خشک بوده است.
لقب وکیل‌التجار، لقب رسمی دولتی است که از دوره قاجار به محمدمیزانی داده
شده و دلیل آن اعتبار و حسن شهرت او در میان تجار تهران بوده است.
بعد از او، میرزا محمدباقر میزانی در سال ١٣٠٨، بنای فعلی را تجدید بنا کرد. بنای قبلی
متعلق به دوره قاجار بوده که به علت تعریض میدان محمدیه (اعدام سابق) بخشی از آن
تخریب شد. اما میرزا محمد باقر میزانی، این بنا را در سال ١٣٠٨ شمسی تجدید کرد و
مجددا همان کسب و کار پدر را پیش گرفت.
بعد از او، پسرش حاج هاشم میزانی اداره سرای وکیل‌التجار را با ادامه دادن همان حرفه
پدر عهده‌دار شد، البته زمانی نیزدر این سرا کارگاه قندریزی شکل گرفت.
بعد از حاج هاشم میزانی، این سرا به دست ورثه افتاد و در این زمان، در سرا دیگر فعالیتی
صورت نگرفت و تبدیل به انبار خانوادگی شد تا این که این بنا در تاریخ دهم مهر ماه ۱۳۸۰
توسط سازمان میراث فرهنگی، در فهرست آثار ملی ثبت شد.
مرمت سرای وکیل‌التجار، که توسط استادکاران ماهر در حوزه معماری سنتی ایران و
کاشیکاری و نجاری انجام شده، به مدت شش سال طول کشیده است که از این پس
با کاربری پذیرایی و فرهنگی در خدمت شهروندان است.
استفاده از اشیای دهه اول قرن ١٤ در طراحی داخلی مجموعه وکیل‌التجار
رستوران و کافه سرای وکیل‌التجار، با طراحی داخلی چشم‌نواز و با حال و هوای کاملا
ایرانی عجین شده که مفهوم محور است. در طراحی داخلی آن از مفاهیم و اشیای
مربوط به دهه اول قرن ١٤، یعنی حد فاصل بین ١٣٠٠ تا ١٣١٠ استفاده شده است؛
دوره‌ای که به تدریج رستوران‌های مختلف در تهران شکل می‌گرفتند.
بعد از تاسیس کافه لقانطه در اواخر دوره قاجار و تاسیس شعبه دوم آن در دوره پهلوی
اول ( میدان بهارستان)، کم کم ساخت رستوران‌ها در تهران جای خود را باز کرد. رستوران
هتل قرن بیستم و گراند هتل در همین زمان تاسیس شدند.
رستوران فعلی وکیل‌التجار هم با شاکله‌ای از همان دوره طراحی شده و آثار آن را می‌توان
در دکوراسیون، طراحی لباس پرسنل و طراحی منو مشاهده کرد. سبک پذیرایی این
رستوران کاملا ایرانی بوده و همراه با ارائه خوراک‌های تهرانی و اقوام مختلف است.
نکته قابل توجهی که منوی سرای وکیل‌التجار دارد این است که این منو، مانند یک کتاب
آشپزی است که در این کتاب، عنوان و دستور تهیه غذا با ادبیات مرسوم دوره تاریخی
اوایل ١٣٠٠ خورشیدی تهران نوشته شده، با این تفاوت که وقتی این کتاب آشپزی را
مطالعه می‌کنید، بر اساس آن اقدام به طبخ غذا نمی‌کنید، بلکه غذا را سفارش می‌دهید.
این مجموعه در نظر دارد تا برای کودکان برنامه‌های خاصی را با هدف آشنایی با میراث
فرهنگی و ترویج خوراک‌ها و نوشیدنی‌های ایرانی برگزار کند.
سرای تاریخی “وکیل التجار” در تاریخ ۲۴ مرداد ماه ۱۳۹۷ به طور رسمی افتتاح شد.
