حیات جنگل ابر در خطر تردد بی شمار گردشگران
جنگل ابر در مرز استان سمنان و گلستان با وسعت ۳۵ هزار هکتار از جنگل های
هیرکانی است. ویژگی های منحصر به فرد این جنگل همچون دارا بودن گونه های
نادر گیاهی و چشم انداز بی نظیر است.
این ویژگی برجسته سبب شد تا در سال ۸۹ سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی
و گردشگری در فهرست میراث طبیعی کشور به ثبت رسانده و در سال ۹۴ نیز با
تصویب شورای عالی حفاظت محیط زیست ، منطقه حفاظت شده اعلام شود.
جنگل ابر شاهرود سالانه پذیرای بیش از ۱۵۰ هزار گردشگر بوده و برای حفاظت بیشتر
نیاز به برنامه ای جامع و ایجاد محدودیت برای حضور خودروهاست.
به دلیل انجام تبلیغات و استقبال بیشتر هموطنان در سال های گذشته ، روز به روز بر
تعداد بازدیدکنندگان این جنگل افزوده می شود، اما شرایط خاص این منطقه و رشد و
رونق گردشگری در شهرستان شاهرود سبب شده تا پاسداشت این میراث خدادادی
و محافظت از آن در برابر تخریب های انسانی ، بیش از پیش احساس شود.
ضرورت شناسایی دقیق ترِ این بازمانده از دوران ژوراسیک
به باور کارشناسان ، رفت و آمد بی شمار خودروها در جنگل یکی از اصلی ترین عوامل
تخریب ابر به عنوان یکی از بازمانده های دوران ‘ ژوراسیک ‘ است.
یکی از کارشناسان محیط زیست افزود: تاکنون مطالعات دقیقی درخصوص سنجش
ظرفیت جنگل ابر برای پذیرش گردشگران انجام نشده است.
وی افزود: فشرده شدن خاک به دلیل حضور افراد و خودروها، به جا ماندن آثار ناشی از
برپایی آتش در جنگل و افزایش خطر آتش سوزی ، شکستن شاخه های درختان و ریختن
زباله در طبیعت و همچنین ایجاد ناامنی برای حیات وحش در نتیجه آلودگی صوتی بوجود
آمده توسط خودروها ، از بارزترین آسیب هایی است که به منابع طبیعی وارد می شود.
میراثی طبیعی زیر پای انبوه گردشگران
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان شاهرود هم با ابراز
نگرانی از حضور بی رویه گردشگران به ویژه خودروها در جنگل ابر، گفت: جنگل ابر میراثی
ملی و حتی جهانی است که باید آن را از تخریب به دور نگه داشته و برای آیندگان حفظ کرد.
حمیدرضا حسنی بیان کرد: در صورت بروز مشکل اگر تراکم گردشگران در جنگل زیاد باشد،
امدادرسانی هم با چالش رو به رو می شود.
وی تصریح کرد: باید میزان ظرفیت جنگل برای حضور گردشگران مشخص شود و با محدود
کردن حضور خودروها ، به بیش از گنجایش اجازه ورود داده نشود.
آسیب آفرودسواران به جنگل ابر
مدیر کل منایع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان هم تاکید کرد: حضور خودروها به ویژه
خودروهای آفرود به جنگل ابر خسارت می زند.
علینقی حیدریان یادآور شد: جنگل به طور طبیعی زادآوری دارد و حرکت خودرو و انسان
سبب فشرده شدن خاک شده و اجازه جوانه زدن و سبز شدن نهال های جدید را نمی دهد.
وی با بیان اینکه تاکنون چندین بار جاده های فرعی ایجاد شده در جنگل با خاکریز بسته شده
اما خودروهای کمک دار از آن ها عبور می کنند، اضافه کرد: بیشتر افرادی که به قصد آفرود به
جنگل سفر می کنند خودشان طرفدار محیط زیست هستند.
وی اضافه کرد: از بابت قطع درختان و یا آتش سوزی از جانب آنان نگرانی وجود ندارد اما باید
توجه کنند که خودرو به تنهایی نیز به جنگل آسیب وارد می کند.
وی ادامه داد: باید با همراهی دیگر دستگاه های متولی، برای محدودیت حضور خودرو ها در
جنگل برنامه ریزی شود.
محمد کرم محمدی فرماندار شاهرود هم تاکنون چندین بار نسبت به خسارت های ناشی از
ورود بی رویه گردشگران و تأثیر منفی گرد و غبار ایجاد شده بر فتوسنتز گیاهان هشدار داده
است.
در همین راستا، روز گذشته برای بررسی وضعیت این جنگل و تصمیم گیری درست در رابطه با
حفظ این میراث طبیعی، نشستی با حضور جمعی از مدیران شهرستانی و استانی در پایگاه
محیط بانی ابر برگزار شد.
ساماندهی ترددها مقدمه ثبت جهانی جنگل ابر
رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان شاهرود گفت: تأمین اعتبار برای آسفالت
جاده دسترسی به جنگل ابر تا ابتدای منطقه حفاظت شده، یکی از موارد مطرح شده
برای ساماندهی ترددها به این منطقه است.
علی اکبر قربانلو خاطرنشان کرد: با توجه به حضور بازرسان سازمان یونسکو برای ارزیابی
ابر و فراهم شدن مقدمات ثبت جهانی جنگل های هیرکانی ، تصمیم گیری در این خصوص
به بعد از حضور کارشناسان یونسکو موکول شد.
وی با بیان اینکه باید ابتدا مشخص شود آسفالت جاده خارج از محدوده حفاظت شده، مشکلی
در روند ثبت جهانی ایجاد می کند یا نه ، تصریح کرد: با این حال تصمیم گرفته شد در نخستین
گام، بهسازی سطحی در این محور انجام شود.
وی درخصوص دریافت عوارض در ورودی جنگل نیز گفت : با توجه به اینکه این منطقه حفاظت
شده است، اگر قرار به دریافت ورودی باشد باید این کار توسط سازمان حفاظت محیط زیست
انجام و مبالغ دریافتی نیز مستقیم به خزانه دولت واریز شود.
ساماندهی جنگل ابر نیازمند هم افزایی فرابخشی
رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان شاهرود از برگزاری نشستی در کمتر از ۱۰ روز
دیگر برای تصمیم گیری نهایی درخصوص جنگل ابر خبر داد و یادآور شد: تمامی مدیران مرتبط
با این موضوع باید همکاری کنند تا با تدابیر مناسب راه های فرعی موجود در جنگل ابر برای
جلوگیری از حضور خودروها بسته شود.
علی اکبر قربانلو تاکید کرد: آمار رسمی از بازدید سالانه مسافران و گردشگران از جنگل ابر وجود
ندارد اما در بررسی های موردی مشخص گردیده است روزهای تعطیل دستکم ۱۰ هزار نفر از
محیط آن استفاده می کنند.
جنگل ابر از جنگل های دوره هیرکانی بوده و بیش از سه میلیون سال قدمت دارد.
استان سمنان ۹٫۷ میلیون هکتار وسعت دارد و ۱۶ درصد از مناطق حفاظت شده کشور در این
استان ثبت شده است، انواع گونه های نادر گیاهی کشور مانند درختان هیرکانی در منطقه
جنگل ابر و گونه های نادر جانوری مانند یوزپلنگ آسیایی در این استان زیست دارند.
